Kripto paralara olan ilgi her geçen gün daha da artıyor. Kripto paralar içinde en bilineni değeri 14 bin doların üzerinde olan Bitcoin. İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Şant Manukyan Bitcoin hakkında sozcu.com.tr'ye konuştu. Bitcoin'e yatırım yapmanın kişinin risk algısına bağlı olduğunu söyleyen Manukyan, kripto para birimlerinin bir çoğunun batabileceğini söyledi. İşte Manukyan'ın kripto paralar hakkında yaptığı önemli açıklamalar.

Kripto para dünyasının büyüklüğü 620 milyar doların üzerinde. İnsanların bu paralara olan ilgisi her geçen gün daha da artıyor. Kripto paralar içinde en bilineni şüphesiz ki hergün yaşadığı değer kaybı veya artışıyla gündeme gelen Bitcoin. Peki gelecekte kripto paraların akıbeti ne olacak? Bitcoin’e yatırım yapmak riskli mi? İstanbul Bilgi Üniversitesi Finansal Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEFIS), Vizyoner Finansçılar Sertifika Programı çerçevesinde kripto paralar ve Bitcoin'in tartışıldığı oturum öncesinde İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Şant Manukyan ile buluştuk. Manukyan, sozcu.com.tr’ye kripto para dünyasına ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

BALON SÖYLENTİLERİ DOĞRU MU?

Bitcoin için yapılan balon yorumları hakkında “Balon olduğunu değil ama şunu söyleyebilirim. Bitcoin'in fiyatlamasının nasıl yapılabileceği daha belli değil. Yani normal bir menkulde olduğu gibi nakit akışı gibi şeyler olmadığı için ‘ben bunu modelime koydum şu fiyat çıktı' demek mümkün değil.” açıklamasında bulunan İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Müdürü Şant Manukyan, “Ama iki üç tane önemli nokta var. Bitcoin'e bir network olarak bakarsanız katılımcı sayısı arttığı kadar, networkun değeri de artar. Dolayısı ile Bitcoin cüzdanı sayısına ve fiyata baktığınızda aslında mantıklı bir ilişki kurulabilir. Ama fiyatın balon olup olmadığını söylemek zor. Ben de yüksek olduğunu düşünüyorum. Ama sonuç olarak bu, lale balonu gibi bir balon değildir. Ama Nasdaq balonu gibi bir balon olabilir. Peki fark ne? Bir tanesi kalıcıydı, şirketlerin çoğu battı. Sadece belirli iş modelleri ayakta kaldı ve o iş modelleri şimdi dünyaya hakim olan modeller. Burada da 1400 tane coin var. Muhtemelen bir çoğu batacak, muhtemelen çok sert düşüşler de olacak. Ama beş veya on tane coin modeli, hiç şüphesiz önümüzdeki yıllarda bizimle olacak.” ifadelerini kullandı.

YATIRIM YAPILMALI MI?

En çok merak edilen soruların başında Bitcoin ile yatırım yapmanın doğru bir şey olup olmadığı geliyor. Şant Manukyan bu soruya cevap verirken kişinin risk algısının önemli rol oynadığını söyledi. “‘Bitcoin'e yatırım yapılmalı mı?' sorusunun cevabını kişinin risk algısını bilmeden cevaplamak mümkün değil.” diyen Manukyan, “Her hangi bir yatırım aracı bir gün içinde yüzde 40 yükselip ertesi gün yüzde 30 düşüyorsa bu herkes göre bir yatırım aracı değil.

Yatırım kelimesini sözlük anlamına da uyan bir araç değil. Bu kadar hızlı değişiklikler hiçbir portföy içinde normal karşılanmaz. Ama, ‘burada yeni bir teknoloji var. Ben bu teknolojiyi öğrenmek ve belli bir zararı da göze almak istiyorum' diyorsanız o zaman bu teknolojiyi öğrenmenin veya takip etmenin en kolay yolu içinde olmaktır. Yatırım kelimesi bazında bakarsanız tavsiye etmek çok zor. Ama bu işi öğrenmek için de bir şekilde içinde olmanız gerekir.” açıklamasında bulundu.

KRİPTO PARA SEKTÖRÜNÜN GELECEĞİ

Kripto para sektörünün geleceğine dair açıklamalarda bulunan Manukyan, sayıları 1400’ü bulan kripto paraların bir kısmının yok olacağı öngörüsünde bulundu. “Biz Bitcoin veya kripto para diye konuştuğumuzda aslında hepsi aynıymış gibi konuşuyoruz.” diyen Manukyan, “Örneğin; Nasdaq hisseleri dediğimiz zaman bunların içinde teknoloji hisseleri de var biyoteknoloji hisseleri de var, banka hisseleri de var. Aynı şey kripto para dünyası için de geçerli. Kripto paraların Bitcoin gibi bir kısmı gerçekten bir para fonksiyonu görmesi üzerine kullanılıyor. Ama bunların bir kısmı bir iş modelini kolaylaştırmak, iş  modelini akıcı hale getirmek için kurulmuş durumda. Dolayısı ile bu 1400 tane para biriminin bir kısmı bir iş modeli, bir şirketi temsil ediyor noktasından bakarsak evet bazıları ayakta kalacak. Bazıları ise tamamen spekülatif piyasada veya çalışmayacak iş modellerinin pazarlanması üzerine olduğundan ortadan kalkacak. Ama kripto para dediğimiz dünyadaki 1400 coini de sanki bir TL, Euro, dolar, İsvçre frangıymış gibi algılamak yanlış olur. Öyle bir şey yok.” ifadelerini kullandı.

ABD’DEN SONRA DİĞER BORSALARDA DA İŞLEM GÖRÜR MÜ?

Bitcoin’in ABD’deki borsalarda işlem görmesinin ardından diğer piyasalara da girmesinin ihtimal dahilinde olduğunu söyleyen Şant Manukyan, “Bu aslında riskin azaltılmasını da sağlayan bir unsur. Amerika finans dünyasının aktörü olduğu için doğal olarak orada başladı ama bu konuda Japonya'da ve Güney Kore'de atılan bazı denetleyici adımlar vardı. Mutlaka diğer piyasalara da gidecek.” açıklamasında bulundu.

HUKUKSAL ZEMİNDE HAK ARAMAK MÜMKÜN MÜ?

Blochchain sistemi üzerinde yapılan bir hukuksuzluk sonucunda, hak arama gibi bir şansın olmadığını söyleyen Şant Manukyan, “Ama önce şunu söyleyeyim. Teorik olarak bir blockchain'i ancak işlem gücünün yüzde 51'ini ele geçirdiğiniz zaman kırabilirsiniz. Burada herhangi bir hukuki zemine başvuramazsınız. Ama yatırımcı veya alıp satmak isteyenler şunu yapabilir. Ben de her zaman bunu tavsiye ediyorum:

Bu işlemi herhangi bir platformda yaptıktan sonra mutlaka kendi özel cüzdanınıza çekmelisiniz. O cüzdana çektikten sonra hacklenme ihtimali azalır. Ama blockchain üzerindeki kayıtlar değiştirilirse maalesef yapacak bir şey yok.” ifadelerini kullandı.